Gestelde vragen tijdens het Wijkgesprek

Onderzoek naar en trechtering van alternatieven deden De WarmteTransitieMakers (DWTM). Hun rapport staat op de website van de gemeente. Uit het rapport kwamen bronnet en individuele warmtepompen als meest kostenefficiënte en duurzame maatregelen om deze wijk aardgasvrij te maken.

We gaan door met het onderzoek naar een bronnet, omdat dit één van de duurzame en beschikbare oplossingen is in deze omgeving. Warmtebronnen zijn schaars in Nederland, en we hebben alle bronnen nodig om naar een aardgasvrije toekomst te komen in 2050. Restwarmte kunnen we gebruiken en wordt niet weggegooid, maar hergebruikt. Dat scheelt CO2-uitstoot, zowel bij de bron als in de huizen waar de restwarmte naartoe gaat.

Doordat we de restwarmte opslaan in de grond (in een WKO - warmte-koudeopslag), kunnen we een redelijk constante temperatuur bieden, die in de zomer koelt en in de winter verwarmt. De warmtepomp bevat slimme technologie waarmee deze temperatuur met lage kosten en weinig inspanning kan worden opgewerkt naar de temperatuur die in uw woning nodig is om het huis warm te krijgen en te houden (tussen de 50 en 70 graden).

Verder is het bronnet een goede en beschikbare oplossing voor hoogbouw. In hoogbouw kunnen namelijk geen individuele warmtepompen worden geplaatst, en een bodemwarmtepomp is daar te duur. Tot slot draagt een bronnet - meer dan individuele warmtepompen - bij aan het ontlasten van piekverbruik van elektriciteit, waardoor netcongestie wordt vertraagd of langer kan worden tegengegaan.

We gaan met alle bewoners in gesprek over de maatregelen die in hun woning wenselijk en nodig zijn om naar een aardgasvrije oplossing te komen, en over de financieringsmogelijkheden die daarbij horen. Zo kunnen alle bewoners zelf bepalen wat voor hen nodig, haalbaar en betaalbaar is.

Met de water-waterwarmtepomp (op bronnet of bodemlus) kunt u de woning ook ca. 3 graden terugkoelen of bij zeer hoge buitentemperatuur zelfs meer - met behulp van het water dat dan 12-18 graden is. Met een luchtwarmtepomp kost koelen iets meer elektriciteit: de warme buitenlucht moet immers elektrisch afgekoeld worden tot de gewenste binnentemperatuur

De temperatuur van het water van het bronnet is tussen de 12 en 18 graden. Wanneer u gebruik maakt van een individuele bodemlus, heeft het water ook deze temperatuur. De temperatuur is van belang in de winterperiode en heeft een groot voordeel ten opzichte van de temperatuur van een all-electric luchtwarmtepomp, wanneer in de winter de buitentemperatuur tot onder het vriespunt daalt. Op die dagen gebruikt de luchtwarmtepomp meer elektriciteit dan een water-waterwarmtepomp om bij te verwarmen naar de gewenste temperatuur in de woning (tussen de 50 en 70 graden). In de zomer kan het water van het bronnet gebruikt worden om de woning licht te koelen.

De kosten van de transitie naar aardgasvrij verschillen voor elke woningeigenaar. We laten nu een onderzoek doen door de BOS Groep en hebben reeds kostengegevens ontvangen van andere projecten. De kosten hangen af van de mate van isolatie en ventilatie in uw woning. We komen graag langs om met u te bespreken welke maatregelen bij u verstandig zijn.

De warmtepomp kunt u instellen op een afgiftetemperatuur tussen de 50 en 70 graden. Bij 70 graden levert de warmtepomp dezelfde temperatuur als uw huidige gasketel. Echter kost dit meer energie, dus hoe beter uw woning is geïsoleerd, hoe minder kosten u kwijt bent om te stoken. Daarom is het advies om te isoleren wat mogelijk is. Daarnaast biedt een bronnet ook de mogelijkheid om in de zomer licht te koelen in de woning.

In het onderzoek van DWTM zijn alle duurzame onderzocht en afgewogen. Daaruit zijn 3 aardgasvrije oplossingen als beste uit de bus gekomen - qua kosten en qua duurzaamheid. Dat is naast de collectieve optie van het bronnet, ook de individuele opties van de luchtwarmtepomp en de bodemwater-warmtepomp. Daarbij moet uw woning ook goed geïsoleerd zijn, hiermee krijgt u meer comfort in uw woning. Het is daarom aan te raden bij iedere alternatieve oplossing (laag of hoge temperatuur) uw woning beter te isoleren.

De aanvliegroute: in oktober en november voerden we met alle buurtbewoners huis aan huis een verkennend gesprek. We vragen naar hun voorkeuren en maatregelen in huis. Eind januari komt er een menukaart met maatregelen en kosten. Op basis hiervan voeren we in februari en maart verdiepende gesprekken met bewoners, die duidelijk maken wat e.e.a. voor hen gaat kosten en welke financiële steun er is. Tot slot gaan we in april huis aan huis opnieuw vragen naar voorkeuren. Al deze informatie bundelen we in een rapportage aan de Gemeenteraad. De Raad besluit dan over vervolgstappen voor de wijk.

Wij vinden het jammer dat bij u de indruk is ontstaan dat tegengeluid er niet mag zijn. Wij hechten juist waarde aan alle geluiden in de wijk, waarbij we deze graag onderbouwd aanhoren. Want we willen rekening houden met wat nodig is om een volgende stap te kunnen zetten naar een duurzame toekomst. Dan is het waardevol wanneer u ons voorziet van uw (nieuwe) inzichten. Ook daarom gaan we langs bij alle huizen: zodat we iedereen kunnen aanhoren met zijn of haar eigen zorgen, wensen en inzichten.

Wij begrijpen de zorg. De woningeigenaar is en blijft eindverantwoordelijk voor zijn eigen woning. Zelfs als op termijn de gaskraan dichtgaat, beslist de eigenaar nog steeds welk alternatief voor aardgas er in zijn woning komt. Omdat er een zorgvuldige termijn van 8 jaar zal komen, en voldoende financieringsinstrumenten die e.e.a. betaalbaar maken, kan de woningeigenaar daar in eigen tempo naar toewerken.

VEH heeft onderzoek en uitspraken gedaan over de isolatiegraad van uw woning. Uit ons contact met VEH blijkt dat zij adviseren om uw woning goed te isoleren. VEH biedt daar diverse diensten voor aan, bijvoorbeeld een energielabel of collectieve inkopen van zonnepanelen, warmtepompen en isolatie. Wij kunnen de stelling van de bewoner niet achterhalen waarom VEH zou adviseren niet te verduurzamen. Wij treden hierover graag nader met u in gesprek.

Wegens de komst van de WCW (nieuwe wet over warmteafspraken) hebben bedrijven met hoge temperatuur warmtenetten besloten een pas op de plaats te maken tot na de behandeling van de wet in de Tweede en Eerste Kamer. Zij maken zich zorgen omdat hun eigendommen (de warmtenetten in de straat) volgens deze nieuwe wet overgedragen moeten worden aan een publiek warmtenet. Daarmee ontstaat in hun ogen het risico dat zij geen controle meer hebben over de opbrengsten van de warmtenetten en zijn er onzekerheden onstaan of zij de investeringen in nieuwe warmtenetten wel kunnen terugverdienen en door investeren.

Dat maakt dat de commerciële warmtebedrijven besloten om het maximale vastrecht door te belasten aan hun afnemers, om daarmee sneller hun schulden op investeringen in warmtenetten af te schrijven en risico's te verkleinen. Dit is ook de reden dat er nu een pas op de plaats is gemaakt met het aansluiten van nieuwe hoge temperatuur warmtenetten. Niet omdat de netten niet meer interessant zouden zijn – deze worden tenslotte al 100 jaar geëxploiteerd.

De wijk Brandenburg West grenst aan de RWZI die restwarmte heeft voor circa 2500 woningen (via het bronnet). Daarom is deze wijk in de transitievisie warmte (TVW) tot startwijk benoemd (naast 2 andere wijken). In deze wijken worden de eerste aardgasvrije projecten in onze gemeente opgestart. De ervaringen die we opdoen zijn belangrijk voor de uitvoering in andere wijken. Omdat BBW één van de eerste wijken is, is er extra geld en capaciteit beschikbaar om u te ontzorgen. De rijkstaken, zoals vastgelegd in het klimaatakkoord, stellen een doel van 1,5 miljoen aardgasvrije woningen in 2030 en een volledig aardgasvrije woonomgeving in 2050. Alle gemeenten starten dus met wijken om hieraan te voldoen.

De verhuurder van de hoge flats (Woongroen) heeft zich gecommitteerd aan de ontwikkeling en het onderzoek naar een bronnet, omdat dit voor de huurders de meest kostenefficiënte en duurzame oplossing is. Helaas kost de ontwikkeling van een bronnet tijd, ook om met eigenaren van woningen te praten, en wordt er gezocht naar een collectieve oplossing voor iedereen in de wijk.

Dit wordt nu onderzocht door de Bosgroep: op hoofdlijnen zijn er 3 mogelijkheden voor ventilatie: roosters boven het raam die u met de hand open en dicht kunt zetten; roosters met een motor erbij die zorgen voor elektrische ventilatie; en balansventilatie met warmteterugwinning. Het laatste systeem zorgt voor een evenwichtige temperatuur in de uitwisseling van frisse en af te voeren lucht. En voor ventilatie in alle kamers waar roosters en leidingen naartoe worden aangelegd. Afhankelijk van de woning moet gekeken worden welke typen er toegepast kunnen worden.

Uit het onderzoek van DWTM blijken 3 warmteoplossingen op dit moment het meest duurzaam en kostenefficiënt: een collectieve warmtepomp met bronnet, en twee individuele: all-electric luchtwarmtepomp en de bodemwaterwarmtepomp. Andere alternatieven zijn veel duurder, of niet beschikbaar, en vallen dus af: bijvoorbeeld waterstof, geothermie, PVT of infraroodpanelen.

Het is zeker een goed idee om de woning aardgasvrij gereed te maken. En op langere termijn - 2030 - 2050 - werken we in Nederland naar een aardgasvrije toekomst. Het is altijd goed om uw woning te isoleren en dan ook te zorgen voor goede ventilatie. Er wordt landelijk voor alle woningen geadviseerd om de schil van uw woning te isoleren tot label B. Dit zijn de maatregelen die daarbij passen: isolatie van vloer, dak/bovenverdieping, spouwmuur, en HR++ glas. En ventilatieroosters.

Zodra er een voorkeursoplossing is (collectief of individueel), kan er een planning worden gemaakt. En zodra BOS Groep klaar is, en er met alle bewoners is gesproken over de gewenste maatregelen aan hun huis, komt er meer zicht op de betaalbaarheid. Dan komt er een go/no-go beslissing en kan er een planning komen met borgingen op haalbaarheid en betaalbaarheid. Na het besluit van de gemeenteraad zal het nog zeker een jaar duren voordat er overgegaan wordt op de uitvoering. Daardoor hebben we de tijd om alles goed voor te bereiden.

Het staat elke bewoner vrij om VEH te betrekken. De gemeente zal contact opnemen met VEH om met hen te sparren hoe zij het beste betrokken kunnen zijn.

Bewoners zullen op enig moment een keuze moeten maken of zij aardgasvrij willen worden en zo ja, hoe. Om bewoners van de juiste informatie te voorzien, voeren wij gesprekken aan de deuren, organiseren wij informatiebijeenkomsten en kunnen bewoners contact opnemen met de energieopbouwwerker om hun vraag te stellen en voor een goed gesprek. Ook krijgen bewoners via de menukaart zicht op de kosten die de aansluiting op het bronnet en de individuele warmtepomp met zich meebrengen en welke financieringsmogelijkheden er zijn.

DWTM heeft in haar onderzoek een disclaimer opgenomen. Dat is voor dit soort onderzoek normaal: DWTM gaat er namelijk vanuit dat er over de gehele linie - dus voor alle resultaten - een onzekerheidsmarge is van circa 40%. Dit komt doordat de toekomstige prijsstelling en kosten samenhangen met ontwikkelingen in de komende jaren: prijzen voor gas en elektra zullen stijgen; subsidiebedragen kunnen wijzigen en kosten voor installaties kunnen stijgen door inflatie of afnemen door andere ontwikkelingen.

Wij hebben ideeën en plannen om de buurt bij elkaar te brengen, maar horen ook graag uw ideeën. Daarnaast hebben we ook uw organisatietalent nodig om bijvoorbeeld bewoners van een straat of straatdeel bij elkaar te brengen. Als u wilt meedenken, schrijven we graag uw naam op en gaan we in gesprek.

Wij begrijpen dat u steeds meer opties ziet afvallen en daarmee het gevoel ontstaat dat u in een fuik loopt. Door onderzoek is inzicht verschaft in de haalbare en niet-haalbare opties. Er zijn opties afgevallen omdat deze niet betaalbaar of niet duurzaam zijn. Kijkend naar haalbaarheid, duurzaamheid en kosten, is het aantal oplossingen nu teruggebracht tot drie warmte-opties. De BOS Groep doet nu onderzoek naar de kosten van deze opties. Ook dit trechtert nog verder: want dat leidt tot meer duidelijkheid over de mogelijkheden en onmogelijkheden van maatregelen en installaties in uw woning.

De alternatieven die afgevallen zijn (onderzoek in het onderzoek van DWTM) zijn: warmtenet met als bron geothermie of biomassa (verbranding) - deze bronnen zijn niet beschikbaar, bijmengen van waterstof of groen gas - te duur en niet beschikbaar, warmtenet met centrale warmtepomp bij RWZI, en individuele oplossingen waarbij infraroodpanelen of ventilatoren fungeren als hoofdverwarming - te duur.

Door het gebruik van warmtepompen gaan we een groter beroep doen op de inzet van elektriciteit. Daarover is afstemming geweest met Stedin, de netbeheerder in de regio. Warmtepompen met als bron het bronnet verbruiken minder energie dan warmtepompen die gebruik maken van de buitenlucht. In een kamerbrief van de Minister van Economische Zaken en Klimaat aan de Tweede Kamer worden de bron- en warmtenetten ook landelijk genoemd als oplossing ter ontlasting van netcongestie.

We begrijpen dat negatieve ervaringen met de gemeente bij elkaar optellen en afbreuk doen aan het vertrouwen. Dat spijt ons.

Op verschillende plekken in Nederland waarschuwen netbeheerders om terughoudend te zijn met de aanschaf van zonnepanelen in verband met netcongestie. In uw wijk is dit nog niet aan de orde. Netcongestie kan wel incidenteel in de wijk ontstaan wanneer er op een zonnige dag te veel energie wordt opgewekt en dit niet verwerkt kan worden door het stroomnet. Zonnepanelen ontlasten het net wanneer de opgewekte stroom lokaal wordt ingezet, bijvoorbeeld dus in combinatie met een elektrisch voertuig of warmtepomp. U levert de elektriciteit die gebruikt wordt voor de warmtepomp, deze gaat ook niet terug naar het net. Dat scheelt ook in het salderen.

Financial support is available. There are various subsidies and loans. The question is whether these incentives are sufficient for every single situation. We offer to help you investigate the possibilities. Please send us a mail at m.zuur@debilt.nl(Verwijst naar een e-mailadres) to make an appointment.

Er is financiële hulp in de vorm van subsidies en leningen. En er komen ook nog steeds nieuwe subsidies bij. De vraag is of deze steun voldoende is voor ieders individuele situatie. Dat willen wij als gemeente ook graag weten, vandaar dat we dit uitzoeken en met het rijk in contact zijn over nieuwe subsidies. We gaan graag met alle bewoners individueel in gesprek om de mogelijkheden op een rij te zetten.

The Dutch goverment has committed to a gasfree environment in 2050. On the route to get there, 1.5 million households have to be gas free in 2030. That is why all local governments have to assign 'startwijken':  districts in which the local governments will start to prepare residents for a gasfree future. Brandenburg West is one of three start-districts in The Bilt municipality. In your neighbourhood we are investigating the possibilities to be gasfree in 2030. 

Rules and regulations are changing over time so we cannot predict how this question will be answered in 5 years. In 2026 a new law will grant local governments the authority to end the gas supply to designated districts, further to the Heating Programmes that they are obliged to make. In these districts citizens will be have to be duly prepared: they will be granted a diligent preparation period and the government has to make sure that the transition is affordable for everyone. In our case the government of The Bilt has been preparing the neigbourhood since 2019 for a transition aimed at 2030 - as stated in the Heating Vision of The Bilt (transitievisie warmte). Currently we are investigating whether the measures necessary for this transition are affordable for all residents of Brandenburg West. Individual interviews will provide mutual insights in respectively  

• what measures are necessary to insulate and ventilate your house and prepare it for a gasfree solution; 
• what are the cost of these measures and investment needed; and  
• which subsidies and financial schemes are available to help you and facilitate the transition.  

We will start these interviews in February. 

Marianne Zuur is als ZZP-er ingehuurd door de gemeente en het team van Just Common People heeft een opdracht gekregen van de gemeente. Zij werken samen in de huis aan huis gesprekken. Zij zijn onafhankelijk en hebben de opdracht te luisteren en informatie op te halen. De bewoners bepalen zelf welke informatie zij wel en niet willen delen.

Het bronnet ligt er nog niet. Een samenwerkingsverband van gemeente, waterschap, BENG, provincie en woningbouwcorporatie onderzoekt de haalbaarheid van het bronnet. Zij geloven in hergebruik van restwarmte om de energievoorziening te verduurzamen en de leefomgeving circulair te maken (van afval naar grondstof). Uit onderzoek blijkt dat deze vorm van duurzame energievoorziening één van de meest kostenefficiënte en duurzame is. HDSR beantwoordt met het om niet beschikbaar stellen van restwarmte aan duurzaamheidsdoelstellingen. Woongroen staat voor de verantwoordelijkheid te verduurzamen en tegelijkertijd aanvaardbare huren te blijven bieden aan haar klanten. Voor Woongroen is het bronnet daarom het enige alternatief: bodemwarmtelussen zijn duurder dan het bronnet en luchtwarmtepompen passen niet op de hoogbouw in verband met de duurzame doelstelling met zonnepanelen.

DWTM staat voor De Warmte Transitie Makers, technisch onderzoeksbureau naar duurzame warmte oplossingen.

De BOS Groep doet onderzoek waaruit duidelijk wordt wat er in de verschillende woningtypes mogelijk en onmogelijk is. Op dit moment zien we 5 verschillende woningtypes in de wijk. Doordat wij vervolgens in gesprek gaan met ieder van u als bewoner, wordt duidelijk wat er in uw huis al gedaan is aan verduurzaming en welke opgave nog overblijft, en in hoeverre deze financierbaar is.

Voor de gemeente is betaalbaarheid een randvoorwaarde. Daarom gaan we onderzoeken of het voor elke bewoner betaalbaar is, of kan worden. Ook wordt er vanuit het rijk/ministerie gewerkt aan een definitie van betaalbaarheid waar we ons als gemeente aan moeten houden om een betaalbaar aanbod te doen. Deze definitie is op dit moment in ontwikkeling en wordt in het voorjaar van 2025 verwacht.

Wij volgen hierin de lijn van het rijk. Daar vindt in het verlengde van de nieuwe wet (WGIW - Wet Gemeentelijk Instrumentarium Warmte) en (WCW - Wet Collectieve Warmte) ook het gesprek plaats over betaalbaarheid en in het verlengde daarvan woonlastenneutraliteit.

De Wet gemeentelijk instrumentarium warmtetransitie (WGIW) geeft gemeenten de bevoegdheid om in wijken die overstappen op alternatieven voor aardgas, de aardgastoevoer stop te zetten. Deze bevoegdheid is echter aan voorwaarden gebonden: 

• De overgang naar duurzame warmte moet betaalbaar zijn voor alle bewoners.
• Er moet sprake zijn van een zorgvuldige planning, waarbij een termijn van 8 jaar als redelijk wordt genoemd.

De WGIW treedt naar verwachting 1 januari 2026 in werking. De Eerste Kamer heeft de wet in december 2024 aangenomen. Vervolgens beslist de gemeenteraad of, en op welke manier, de gemeente De Bilt van deze bevoegdheid gebruik gaat maken.

In Brandenburg West werken wij nu al in lijn met de geest van de WGIW. Dit betekent dat wij: 

• Onderzoeken hoe de overgang naar duurzame warmte betaalbaar gemaakt kan worden voor alle bewoners.
• Zorgvuldige termijnen hanteren.

In de Transitievisie Warmte van 2020 is als streeftermijn voor een aardgasvrije wijk het jaar 2030 vastgesteld. Sinds 2019 verkent de gemeente samen met bewoners hoe deze overgang gerealiseerd kan worden.
De wet WCW (Wet Collectieve Warmte) voorziet in wetgeving over eigendom van warmtebedrijven en tariefstellingen. Deze wet ligt op dit moment voor ter behandeling in de Tweede Kamer en bepaalt mede of een warmtebedrijf straks in publieke handen (50+1%) moet zijn.

In elke transitie, dus ook in de warmtetransitie in de wijk, ontkomen we niet aan druk en het gevoel onder druk gezet te worden. Die druk is er feitelijk ook: de gemeente wil graag dat bewoners een voorkeur uitspreken voor een duurzame warmteoplossing. Voor deze transitie hebben we democratisch gekozen. En dat komt met consequenties. Wij staan voor een zorgvuldig participatieproces en een zorgvuldig uitvoeringsproces.

De gemeente heeft gekozen voor participatieniveau 'samenwerken' (bron: transitievisie warmte): met bewoners samen toewerken naar het beste aardgasvrije alternatief voor de wijk. De gemeente vraagt om, en geeft ruimte voor, wederkerigheid. Dat betekent NIET dat elke bewoner moet samenwerken: wanneer bewoners het voldoende vinden om geïnformeerd of geraadpleegd te worden, dan is dat ook oké. De gemeente is sinds 2022 in gesprek met bewoners uit de wijk en blijft daar voor iedere bewoner voor openstaan die mee wilt praten.

De gemeente luistert zorgvuldig en met open vizier naar bezwaren van bewoners. Het isoleren van woningen is een keuze die bewoners zelf maken. De overheid kan dit niet afdwingen, maar we adviseren dit wel te doen en willen u ook ondersteunen in dit proces door middel van subsidies en leningen. Wel is het zo, dat we als samenleving op weg zijn naar aardgasvrij, en dat deze wijk een startwijk is. Er is in deze wijk al het nodige onderzocht. De gemeente conformeert zich aan de uitkomsten van het onderzoek: dat zijn de oplossingen die nu in dit traject voorliggen. En we bewegen mee met de kaders die vanuit het akkoord van Parijs en het klimaatakkoord in Nederland zijn opgesteld om aardgas af te bouwen.

Deze waarden onderschrijft de overheid ook.

Dat is de BOS Groep aan het onderzoeken.

Dat is de BOS Groep aan het onderzoeken. Nieuwe leidingen en radiatoren hoeven niet. Koudebruggen inpakken is ook niet nodig.

Dat is nog niet duidelijk. Zodra duidelijk wordt hoeveel gebouwen – grote gebouwen aan de randen van de wijk, huurcomplexen en de grondgebonden koopwoningen – er mee doen met het bronnet, kan de businesscase definitief worden gemaakt, en dat maakt duidelijk of er voldoende draagkracht is. Dat komt te zijner tijd tot uitdrukking in een concreet aanbod van het warmtebedrijf aan eigenaren.

Net als bij een verbouwing thuis, of bij de installatie van bijvoorbeeld airconditioning of een vaatwasser, ligt de verantwoordelijkheid dat het goed werkt bij de installateur of de verkoper. Bent u straks aangesloten op het bronnet, met een individuele warmtepomp, en krijgt u het huis niet warm? Dan moet u bij de installateur van de warmtepomp zijn. Het warmtebedrijf is verantwoordelijk voor de levering van water uit het bronnet. Het is dan ook aan te raden om een onderhoudscontract af te sluiten, net als bij een cv-ketel. Het bronnet zal hoe dan ook warmte leveren. Het op te richten warmtebedrijf zal, conform de nieuwe wet WCW, garant staan voor de levering. Tot slot zijn er bij echt uitzonderlijke gevallen nog de klachtencommissie en de ACM.

Wij betreuren het dat bij u het vertrouwen verloren is. Wij gaan er alles aan doen om dat te herstellen. Dus wij doen wat we zeggen en we zeggen wat we doen, en komen graag met u in contact voor een gesprek.

Nee, dat hebben we recent gedaan. We zijn 1 jaar geleden samen met bewoners uit de wijk 'opnieuw begonnen'. Er is toen een oproep geweest aan alle inwoners van Brandenburg-West om zich aan te sluiten. Die onderzoeken en gesprekken hebben geleid tot het punt waar we nu staan. Opnieuw beginnen zou leiden tot eenzelfde soort onderzoek met hetzelfde resultaat. Alle bewoners zijn opgeroepen om mee te denken en te praten over de uitkomsten van het onderzoek van de WarmteTransitieMakers. We volgen dus dit uitgezette proces.

Wij onderzoeken de kosten. Staan voor betaalbaarheid. Enkele projecten die gestrand zijn, betreffen veelal hoge temperatuur warmtenetten. In een eerdere vraag is daar reeds uitgebreid bij stilgestaan.

Dat klopt niet. Er zijn voldoende bewezen technieken voor verduurzaming en aardgasvrij verwarmen. De Warmtetransitiemakers hebben ze voor u op een rij gezet. En u vindt ze ook op Milieucentraal.nl(Verwijst naar een externe website).

Dat klopt niet, deze woningen kunnen voldoende geïsoleerd worden en verwarmd worden met 50 graden. Zeker 26 buurtgenoten hebben dat reeds gedaan in uw wijk op eigen kosten en initiatief, en bij elk woningtype in uw buurt zijn er wel 1 of meer bewoners met een (hybride) warmtepomp.

Dat is de BOS Groep aan het onderzoeken.

Wij zijn benieuwd waarvan u geschrokken bent en horen dat graag.

Dat klopt niet. Er is gesproken over beginselen van een zorgvuldig participatieproces en de psychologie van verandertrajecten. De kern van wat we doen, is luisteren en kennis opdoen, opdat we te weten komen wat er nodig is, wat u nodig hebt, om tot een aardgasvrije wijk te komen.

Wij ontvangen graag dit onderzoek van u. Wij en andere gemeenten die werken aan aardgasvrije oplossingen kennen dit onderzoek niet.

Opmerking

Benodigde woningaanpassingen t.b.v. bronnet: full electric warmtepomp, hoogstaand na-isoleren van de volledige woning, verwijderen koudebruggen, aanpassen radiatoren naar LT-afgiftesysteem, toepassen van een (centraal) ventilatiesysteem met warmteterugwinning, vervangen van leidingwerk in de voortuin en in de woning, gaskooktoestellen vervangen, aansluitset bronnet

Antwoord

Er is voor elk van de drie aardgasvrije oplossingen dezelfde mate van isolatie en ventilatie nodig, net zoals wij dit zouden adviseren voor iedere oplossing, want hoe beter uw huis is geïsoleerd, hoe meer u geniet van beter comfort en lagere kosten (ook als u nu op gas stookt). Wenselijk is het te kijken naar de isolatie van de schil, (minimaal) HR++ glas, ventileren, elektrisch koken. Koudebruggen, leidingen en radiatoren hoeven NIET te worden aangepast.

Een laagtemperatuur oplossing, zoals een eigen individuele warmtepomp of een bronnet, heeft geen vastrechtkosten (anders dan bij een hoogtemperatuurnet). Hierdoor hoeft u geen vastrechtkosten te betalen. Wel betaalt u elektriciteitskosten in plaats van gaskosten om uw woning elektrisch te verwarmen. Kosten voor isolatie aan uw woning worden deels met subsidie verlaagd. Een eventuele restinvestering kan inderdaad bekostigd worden door een lening. Dit kan bij uw bank, die aantrekkelijke leningen en verlaging van rentes biedt als uw woning een beter label heeft (A of A+), of u kunt gebruikmaken van het warmtefonds. Wij zullen voor de gesprekken in februari en maart ook inzichtelijk maken wat de financieringsmogelijkheden zijn.

De woningeigenaar is en blijft eindverantwoordelijk voor zijn eigen woning. Dus heeft u de keuze of u wel of niet meedoet met de warmtetransitie. Echter, de veranderende wetgeving biedt daar in de toekomst wel een ander perspectief in dan de huidige wet- en regelgeving. Zelfs als op termijn de gaskraan dichtgaat, beslist de eigenaar zelf welk alternatief voor aardgas er in zijn woning komt. Omdat er een zorgvuldige termijn in de Wet (WGIW) van 8 jaar is gesteld, en er voldoende financieringsinstrumenten zijn die e.e.a. betaalbaar maken, kan elke woningeigenaar daar zelf een keuze in maken.

Ja. De woningeigenaar is en blijft eindverantwoordelijk voor zijn eigen woning. Dus heeft u de keuze welk duurzaam en aardgasvrij alternatief u kiest. Diverse alternatieven vielen af in het onderzoek van DWTM omdat ze verhoudingsgewijs duurder zijn dan het bronnet met een warmtepomp. Meer lezen over alternatieven? Dat kan op de website van milieucentraal(Verwijst naar een externe website). 

De eerste stap hierin is inventariseren wat bewoners in hun woning aan verduurzaming hebben gedaan, wat hen nog te doen staat en wat de financiële ruimte is. De tweede stap is de BOS Groep inventariseren welke maatregelen er passen bij de woningtypen in de wijk, en wat hiervan de financieringsmogelijkheden (subsidies en leningen), rendement en terugverdientijden zijn. Dan voeren we individuele gesprekken met alle bewoners om deze informatie bij elkaar te brengen. Hieruit ontstaat een beeld van de keuzemogelijkheden en handelingsperspectief. En ook van betaalbaarheid, en wat er evt. nog nodig is om de betaalbaarheid te verbeteren.

Uit onderzoek en praktijkvoorbeelden blijkt dat isoleren - en ventileren - tot label B volstaat voor ZLT-verwarming (warmtepomp tot 50 graden). Dat betekent isolatie van een of meerdere van de volgende onderdelen van de schil van de woning: vloer, dak, muren, ramen - tot HR++. In sommige gevallen is isolatie van de zolder ook voldoende. Het is NIET nodig om de hele woning van nieuwe verwarmingsleidingen te voorzien. Wel zal het nodig zijn om de warmtepomp te verbinden met het verwarmingsnetwerk en met de bron. Bij een bodemwarmtepomp en bronnet komt een set nieuwe leidingen kijken, van de locatie van de warmtepomp naar de grond. In de meeste woningen is het NIET nodig om nieuwe radiatoren aan te schaffen: radiatoren van de jaren '60 hebben voldoende omvang om de warmte op 50 graden af te geven aan de ruimte. Tot slot is ventilatie nodig: wanneer u de schil aldus isoleert, heeft u ventilatie nodig om vocht uit het huis te verwijderen. Vocht ontstaat doordat mensen dit in huis produceren (leven, slapen, koken, douchen). En vochtige lucht verwarmt minder goed (kost meer energie/geld) dan droge lucht.

Dat verschilt per maatregel, hoeveel subsidie u ervoor krijgt of u een maatregel duur of juist scherper kunt inkopen op de markt.

De BOS Groep inventariseert in de woningen welke isolatie- en ventilatiemaatregelen er nodig en mogelijk zijn, en welke apparatuur er nodig en mogelijk is. Ook doet de BOS Groep metingen zodat zij ook kostenramingen kunnen maken.

Een warmtepomp maakt met een slim mechanisme van een lage temperatuur de gewenste kamertemperatuur zonder dat dit heel veel elektriciteit/geld kost. Hoe werkt dat? Bekijk het filmpje op YouTube(Verwijst naar een externe website). 

BENG! wordt betrokken bij alle ontwikkelingen rondom het bronnet. Energieadviseurs, energieambassadeurs en energiecoaches van BENG! helpen u inzichtelijk te krijgen wat er in uw woning (nog) verduurzaamd kan worden, en hoe u kunt prioriteren.

Met een zeer lage aanvoertemperatuur en een warmtepomp kan elke gewenste kamertemperatuur worden bereikt. Het is natuurlijk wel zo dat het meer elektriciteit kost om een woning op een hoge temperatuur te verwarmen dan op een lagere temperatuur, zoals dat momenteel ook meer gas kost: 23 graden in huis kost meer geld dan 19 graden in huis. Houdt u een temperatuur van 18 graden aan, dan kunt u het stoken ook langer uitstellen. Hoe beter uw huis geïsoleerd is, hoe meer de warmte of koelte in huis blijft hangen, hoe langer het duurt voordat u in oktober/november de ketel weer aan moet doen.

Op de website van het bewonersinitiatief 'buurtbrandenburgwest'(Verwijst naar een externe website)vindt u meer informatie over hoge temperatuur warmtepompen. U kunt hier lezen dat u met een hoge temperatuur warmtepomp nog steeds bespaart op uw energiekosten.