Voorbereidingen treffen voor opvangen forse daling gemeentefonds

Het jaar 2026 wordt het ‘ravijnjaar’ genoemd in gemeenteland. Vanaf dat moment ontvangen gemeenten structureel fors minder geld van het Rijk. Gemeente De Bilt ontkomt daar niet aan. Dat betekent dat we als gemeente opnieuw moeten bezuinigen. De raad heeft het college de opdracht gegeven om tot zogenaamde ombuigingsscenario’s (bezuinigingen) te komen die bij elkaar opgeteld maximaal € 3,5 tot 4,5 miljoen moeten opbrengen. Een deel is vorig jaar al gelukt. Op basis van de huidige cijfers moet er daarom nu nog ongeveer 2,2 miljoen euro bezuinigd worden, maar we kiezen ervoor om meer opties in beeld te brengen. Op deze manier is er voldoende keuzeruimte voor de gemeenteraad om ook vanaf 2026 tot een sluitende begroting te komen.

De afgelopen maanden is gewerkt aan het in kaart brengen van mogelijkheden om geld te besparen. De komende maanden werken het college en de raad zoveel mogelijk samen om tot een goed voorstel te komen. Daarna is het aan de gemeenteraad om tot een gedragen besluit te komen. 

Omdat dit niet de eerste keer is dat we geld moeten besparen, zullen de bezuinigingen voelbaar zijn voor onze inwoners. We kunnen niet hetzelfde blijven doen voor minder geld. Dat betekent dat de kwaliteit van onze dienstverlening, belastingen en heffingen maar ook subsidies, onderhoud en investeringen onder druk komen te staan. Tegelijk met deze bezuinigingen voeren wij als gemeenten het gesprek met de Rijksoverheid. Want het is onterecht dat wij minder geld krijgen terwijl we dezelfde taken moeten uitvoeren.

Inwoners en maatschappelijke partners worden in het proces meegenomen zodat zij goed geïnformeerd worden en voorafgaand aan besluitvorming ook invloed hebben op het besluit. Het inwonerpanel zal deze maand gevraagd worden om input te geven over de voorliggende opties. Zij kunnen daarin prioriteiten aangeven. Daarnaast wordt er ook een inloopavond georganiseerd waarin maatschappelijke organisaties hun mening kunnen geven en in gesprek kunnen gaan over de opties die er zijn. 

Door de forse daling aan inkomsten moet er goed gekeken worden welke taken deels of misschien niet meer uitgevoerd kunnen gaan worden. Er moeten keuzes gemaakt worden. Een eerste inventarisatie hiervoor is nu gedaan. Dit moet nu besproken en afgewogen worden. 

De mogelijke bezuinigingen zijn aan de hand van de volgende scenario’s geïnventariseerd:

1. Geen taken zonder knaken; we voeren alleen de taken uit waarvoor we vanuit het Rijk financiering krijgen
2. De gebruiker betaalt; de mensen die het meest van een dienst gebruik maken betalen ook meer, zoals bij het inleveren van grof vuil
3. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten; mensen die voorzieningen zelf kunnen betalen, gaan dat ook doen
4. Uitbesteden wat een ander beter en goedkoper kan; werkzaamheden, zoals onderhoud van accommodaties, niet meer door de gemeente laten uitvoeren
5. Alleen de begroting sluiten in het eerste en laatste begrotingsjaar; een technische maatregelen om de begroting sluitend te krijgen
6. De ene wijk vraagt meer inzet dan de andere wijk; meer geld besteden aan een wijk die meer aandacht behoeft
7. Opbrengsten verhogen; dit kan onder andere door het toestaan van reclame in de openbare ruimte, evenementenvergunningen duurder te maken of betaald parkeren in te voeren
8. Eén jaar niet indexeren.

Begin februari heeft het college de raad geïnformeerd over het proces en kon de raad input geven. Begin maart heeft het college de eerste uitwerkingen van opties besproken. De komende maanden zien er als volgt uit: